Transformatör (Trafo) Nedir? Nerelerde Kullanılır? Çeşitleri Nelerdir?
Bir transformatör (kısaca trafo), alternatif akımı (AC) bir voltajdan diğerine dönüştüren bir elektrik cihazıdır. Transformatörler, elektromanyetik indüksiyon prensibine dayanır. Birincil sargıya uygulanan bir AC gerilim, manyetik bir alan oluşturur, bu alan ikincil sargıya indüklenir ve ikincil sargıda bir gerilim üretir. Bu şekilde gerilim veya akım seviyelerini değiştirmek mümkün olur.
Transformatörler, elektrik enerjisini bir yerden başka bir yere aktarmak ve farklı gerilim seviyelerine dönüştürmek için geniş bir yelpazede kullanılır. İşte transformatörlerin bazı kullanım alanları ve çeşitleri:
-
Enerji Dağıtımı: Elektrik iletim hatlarındaki gerilimi değiştirmek için kullanılırlar. Yüksek gerilim iletim hatlarındaki yüksek gerilimi alçak gerilime dönüştürerek şehirlerdeki elektrik dağıtım sistemlerine uygun bir düzeye indirirler.
-
Endüstriyel Uygulamalar: Fabrikalarda, tesislerde ve sanayi işletmelerinde güç dağıtımı ve kontrolü için kullanılırlar.
-
Elektronik Cihazlar: Elektronik devrelerde, güç kaynaklarında ve cihazlarda gerilim seviyelerini uygun hale getirmek için kullanılırlar.
-
Elektrik Motorları: Motor hızlarını kontrol etmek için kullanılan güç transformatörleri vardır.
-
Telekomünikasyon: Telefon hatları, iletişim sistemleri ve veri iletiminde gerilimi değiştirmek için kullanılırlar.
Transformatörlerin çeşitleri şunlardır:
-
Güç Transformatörleri: Büyük güçlerin dönüştürülmesi için kullanılır, elektrik dağıtımında yaygın olarak kullanılırlar.
-
Çekirdek Tipi ve Çekirdeksiz Transformatörler: Çekirdek tipi transformatörlerde manyetik devre çekirdek içinde yer alırken, çekirdeksiz transformatörlerde manyetik devre çekirdeksiz bir yapıdadır.
-
Yükseltici ve Alçaltıcı Transformatörler: Yükseltici transformatörler birincil sargıya uygulanan gerilimi yükseltirken, alçaltıcı transformatörler gerilimi düşürür.
-
Otomatik Transformatörler: Birbirine bağlı olan iki sargısı arasındaki gerilimi değiştirmek için kullanılır.
